Neovlašćeno obavljanje finansijske delatnosti: analiza presude br. 1795 iz 2024.

Nedavna presuda br. 1795 od 17. decembra 2024. godine Kasacionog suda pruža važna pojašnjenja u vezi sa krivičnim delom neovlašćenog obavljanja finansijske delatnosti, regulisanim članom 132. zakonske uredbe br. 385 od 1. septembra 1993. godine. Ova odluka se uklapa u složen pravni kontekst, gde definicija i posledice ovog krivičnog dela imaju ključnu ulogu u zaštiti potrošača i finansijskog tržišta.

Pravna priroda krivičnog dela

Sud je utvrdio da krivično delo neovlašćenog obavljanja finansijske delatnosti ima prirodu eventualnog dela sa obeležjem navike. To podrazumeva da se krivično delo može manifestovati kako kroz jednu radnju, sposobnu da ga formira, tako i kroz ponavljanje više homogenih radnji koje generišu isti prekršaj. U tom smislu, odluka naglašava važnost razmatranja kontinuiteta nezakonite delatnosti u proceni krivične odgovornosti.

Implikacije na zastarelost

Posebno relevantan aspekt obrađen u presudi tiče se obračuna zastarelosti. Sud je pojasnio da, u slučaju ponavljanja nezakonitih radnji, rok zastarelosti teče od poslednjeg protivpravnog akta, koji se poklapa sa prestankom navike. Ovaj princip ima direktne posledice na mogućnost krivičnog gonjenja subjekata koji su delovali na neovlašćen način, faktički produžavajući rokove u kojima je moguće pokrenuti pravni postupak.

Neovlašćeno obavljanje finansijske delatnosti - Pravna priroda - Eventualno delo sa obeležjem navike - Posledice u smislu obračuna zastarelosti. Krivično delo neovlašćenog obavljanja finansijske delatnosti, iz člana 132. zakonske uredbe br. 385 od 1. septembra 1993. godine, ima prirodu eventualnog dela sa obeležjem navike, budući da se može sastojati kako od jedne radnje podobne da ga formira, tako i od ponavljanja više homogenih radnji koje dovode do istog prekršaja, tako da, u poslednjem slučaju, budući da se trenutak izvršenja krivičnog dela poklapa sa prestankom navike, rok zastarelosti teče od izvršenja poslednjeg protivpravnog akta.

Zaključci

Ukratko, presuda br. 1795 iz 2024. godine Kasacionog suda predstavlja važnu prekretnicu u sudskoj praksi koja se odnosi na neovlašćeno obavljanje finansijske delatnosti. Ona ne samo da pojašnjava eventualnu prirodu ovog krivičnog dela sa obeležjem navike, već nudi i značajno tumačenje u vezi sa zastarelošću, što bi moglo bitno uticati na strategije odbrane i optužbe u krivičnim postupcima. Od suštinske je važnosti da pravni stručnjaci i građani budu svesni ovih aspekata, kako bi se osigurala pravilna primena važećih propisa i zaštita uključenih interesa.